NIETZSCHE – ŞEN BİLİM ( ŞİİRLER ) * Eskiden Okuduklarım -4-

Yazarı: Friedrich ( Wilhelm ) NIETZSCHE

Almancadan Çeviren: Ahmet İNAM

Yayın Hakları: Say Yayınları

-         1.Baskı, İst. 2002

Yazar Hakkında Bilgi= Alman asıllı İsviçreli filozof, ilkçağ uzmanı, kültür eleştirmeni ve şair.

         Babası da dedesi de papaz olan Nietzsche, klasik öğrenimini din okulu Schul da yaptı . 1869 da Basel Üniversitesi klasik filoloji profesörlüğüne atandı. Eski metinlerin okunmasından kaynaklanan felsefi sorunlara açık tutumuyla zaman içinde öbür filologlardan ayrıldı. Özellikle trajedi konusunda, Yunanlılarda sanatla dinin ve sanatla sitenin birliğini kavramak gerektiğini gösterdi. Ocak 1872 de yayınlanan ve Yunanlıların Dionysosçu yanını ilk kez ortaya koyan Müziğin Ruhundan Tragedyanın Doğuşu adlı ilk yapıtı, onun Alman filoloji çevrelerince dışlanmasına yol açtı.

         1874 den itibaren, sürekli baş ağrılarından yakınmaya başladı. Aynı yıl iki yıllığına fakültenin dekanlığına atandı. Mayıs 1879 da sağlık nedenleriyle istifa etti. On yıllık öğretim görevinden dolayı kendisine bağlanan emekli aylığı ile konton yönetimin bağışları biricik geçim kaynağını oluşturdu. Yaşamı bir kentten öbürüne göçmekle geçti. 1889 da, Torino’nun bir sokağında aniden yere yıkıldı. Jena’da hastaneye yatırıldı. Önce annesi onu yanına aldı, sonra kızkardeşi Elisabeth Förster – Nietzsche, kardeşini Weimardaki evine götürdü. Nietzsche, yaşamının sonuna kadar hiç konuşmadı. Yalnız zaman zaman zeka belirtileri gösterdi.

         Nietzsche’nin özgün yanı, Batı uygarlığının temel felsefi sorunlarını köktenci bir kuşkuyla ele almasıdır. Bilginin

(bilim), varlığın (Batıya özgü apaçık hakikatler) ve nihayet eylemin (ahlak ve siyaset) yeniden sorun haline getirilmesine olanak sağladı. Bilimsel hakikat de dahil, her türlü hakikatin iç yüzünü gösterdi; insanın ayırt edici özelliği olan, icat gücünü ve aynı zamanda yeniliğe karşı direnişini (yabancısı olduğu şeyi – barbarca -, kendi aklına uyduramadığı şeyi – akıldışı – olarak niteleyen o değil midir?) göstermeye çalıştı.

Kitaptan Alıntılar,

*       DÜNYA KURNAZLIĞI

         Ne dur bu kırlık alanda,

         Ne de yükseklere sıvış!

         En güzeli bu dünyada,

         Yarı yükseklerden bakış!

*       OKURUMA

      

       Sağlam dişleriniz olsun, taş gibi mideniz –

         Aşçı olan yazarınızın budur dileği!

         Bir kez kitabı kolayca sindirirseniz,

         Sindirirsiniz içinize kolayca beni!

*       BİR IŞIK DOSTUNA

         İstiyorsan gözlerinle aklın hiç ama hiç solmasın,

         Gölgede yürürken, düş peşine güneşin, kaybolmasın!

*       DÜRÜST

       

         Yapış yapış bir arkadaştan

         Yeğdir açık yürekli düşman!

*       HAVA BASANIN YÜZÜNE

       

         Şişiriyor boyuna kendini vay canına!

         Gidersin ha, o küçücük iğnenin yanına.

       

*       YORUM

         Yorumlarım kendimi ben, hem de derinlemesine yaparım bunu:

         Yardım gerek bana, bir başına başaramam kendimin yorumunu.

         Kim okuyup beni çıkacaksa yukarı, bulacak kendi yolunu,

         Taşısın bakalım benim resmimi, görelim, parlak ışığa doğru

*       ÜÇÜNCÜ KABUKLA

         Kıvrılıyor da çatlatıyor derimi,

         O yepyeni bir ateşle arzulayan,

         Yutup koskoca dünyayı sindirmeyi,

         İçimde durup da doymak bilmez yılan.

         Süründüm arasında taşla çimenin

         Aç, kıvrıla kıvrıla gittim durdum ya.

         Her zamanki yemeğimi yemek için,

         Sen yılanın yediği hey gidi dünya!

*       KALEM ÇEKTİRİYOR

         Çiziktirir de kalem: Köpürür cehennem!

         Yazmaya durdum, yazgılı mıyım yoksa ben?

         Korkmadan dolup çıkıyor, hokkayla kalem

         Mürekkep kağıda oluk oluk akarken.

         Koşarak çılgın yazıyorum dokunmuyor!

         Çabalıyor, başarıyorum, durmuyor ki,

         Yazım her nedense bir türlü okunmuyor –

         Varsın olsun, yazdığımı kim okuyor ki?

*       PISIRIK RUHLAR

       

       Nasıl da böyle deli ediyorlar beni

         Ne edeyim ben ah! Şu pısırık ruhları?

         Gururları can sıkıcı hep, övgüleri,

         Utanç dolu, kendinden tiksintiye dayalı    

         İçlerine girmediğimden mi nedir

         Bana karşı bu merakları, açlıkları.

         Gözleriyle izliyorlar beni, şu zehir

         Şekerleri, sonuç vermez kıskançlıkları.

         Hadi küfretsinler bana acı, çok acı,

         Çevirsinler yüzlerini benden, isterse!

         Gözler boşuna bakıyor sorgulayıcı

         Hiç göremeyecekler aradıklarını bende.   

*       KUŞKUCU SÖYLÜYOR

       

         Gitti işte yarısı yaşamının,

         Devran döner, ruhun apansız titrer!

         Çaresiz uzun uzun kıvranırsın

         Arar bulamazsın, karar elden gider.

         Gitti işte yarısı yaşamının,

         Sarmış her yanını yanlış ve keder!

         Gereği ne hala araştırmanın? - -

         Bu: Herşeyin altındaki temeller!

        *       BİR BAŞINA

       

                   Ne giderim peşlerinden ne ardımda devam olsun.

                   Ne uyarım ne hükmeder, kalanlara selam

olsun!

                   Korkunçtur kendinden korkan: Korku yayan korku bulsun!

                   Korkutanlar yönetirmiş, hadi onlar önder

olsun!

                   Dinlemez sözümü kendim, söz geçiren beter olsun!

                   Severim dolanıp da orman olsun, denizler olsun!

                   Ara sıra gideyim de bıraktığım izler solsun

                   Gizli tenha köşelerde, beni şimdi kimler

bulsun?

                   Ey benim gibi yalnız! Sen kendine varan yolun

                   Yolcusu! Çağır uzaklardan kendini, olsun!

                                                                           NİETZSCHE

                                              


                             Okuduğum tarih: 27 Temmuz 2003 / İst.